Giriş: Bilinmeyen Bir Hak
Schengen vizesi başvuru sürecinde Türk vatandaşları olarak karşılaştığımız en büyük sorunlardan biri, sürekli kısa süreli vizeler almak ve her seferinde aynı evrak yükü ile uğraşmak durumunda kalmamızdır. Peki ya size, belirli koşulları sağladığınız takdirde 1, 2 hatta 5 yıllık Schengen vizesi alma hakkınızın olduğunu söylesek? Üstelik bu hakkınızı kullanmadığınız takdirde itiraz edebileceğinizi biliyor musunuz?
Cascade Kuralı Nedir?
Avrupa Komisyonu üyesi 26 ülkenin aldığı ve Şubat 2020’de yürürlüğe giren güncellenmiş Schengen Vize Kodu ile birlikte, “cascade kuralı” olarak bilinen sistem hayata geçirilmiştir. Bu kural, vize başvurusu yapan kişilerin geçmiş vize geçmişlerine göre otomatik olarak daha uzun süreli vizeler alması gerektiğini düzenlemektedir.
ÖNEMLİ: Bu kural zorunludur ve konsolosluklar bu kurallara uymak zorundadır!
Cascade Kuralının Detayları
1. Aşama
1 Yıllık Vize
Son 2 yıl içinde 3 Schengen vizesi + kurallara uygun kullanım
2. Aşama
2 Yıllık Vize
Son 2 yıl içinde 1 yıllık multi-entry vize + kurallara uygun kullanım
3. Aşama
5 Yıllık Vize
Son 3 yıl içinde 2 yıllık multi-entry vize + kurallara uygun kullanım
“Kurallara Uygun Kullanım” Ne Demektir?
Cascade kuralından yararlanabilmek için vizenizi “kurallara uygun” kullanmış olmanız gerekmektedir. Bu durum şunları kapsar:
Temel Kurallar:
- 90/180 Kuralına Uyum: 180 günlük periyot içerisinde 90 günden fazla Schengen bölgesinde kalmamak
- Vize Süresine Uyum: Size verilen vize süresi içerisinde bölgeden ayrılmak
- Vize Amacına Uygun Hareket: Turist vizesi ile çalışmamak, eğitim vizesi ile çalışmamak gibi
- Suç İşlememek: Schengen bölgesinde herhangi bir suça karışmamak
- Doğru Giriş-Çıkış: Belirlenen ülkeden giriş yapıp, belirlenen süre içerisinde çıkış yapmak
Temiz Vize Geçmişi Kriterleri:
- Daha önce vize süresini aşmamış olmak
- Schengen bölgesinde yasadışı çalışmamış olmak
- Ülkenizde temiz sabıka kaydına sahip olmak
- Daha önce vize ihlali yapmamış olmak
İtiraz Hakkınız ve Nasıl Kullanılır?
Eğer cascade kuralına göre daha uzun süreli vize alma hakkınız olduğunu düşünüyorsanız ancak kısa süreli vize aldıysanız, itiraz etme hakkınız bulunmaktadır.
İtiraz Yöntemleri:
1. E-posta Yoluyla İtiraz (Önerilen):
- En pratik ve hızlı yöntemdir
- Başvuru yaptığınız konsolosluğun resmi e-posta adresine yazabilirsiniz
- Cascade kuralından bahsederek durumunuzu anlatmalısınız
- Geçmiş vize belgelerinizi eklemelisiniz
2. Yazılı Dilekçe ile İtiraz:
- Konsolosluğa elden teslim edilebilir
- Resmi bir dilekçe formatında hazırlanmalıdır
- Tüm destekleyici belgeler eklenmelidir
3. İtiraz Mektubunda Bulunması Gerekenler:
- Kişisel bilgileriniz ve pasaport numaranız
- Cascade kuralına atıf yapmanız
- Geçmiş vize geçmişinizin detayları
- Kurallara uygun seyahat ettiğinize dair açıklama
- İlgili AB düzenlemesine referans vermeniz
Başarılı İtiraz Örneği:
Gerçek bir vakada, başvuru sahibi cascade kuralına uygun geçmişe sahip olmasına rağmen kısa süreli vize almış ve konsolosluğa e-posta yoluyla itiraz etmiştir. Konsolosluk, cascade metodunu inceleyerek vizenin yeniden değerlendirileceğini bildirmiş ve başvuru sahibinden pasaportunu getirmesini isteyerek 2 yıllık Schengen vizesi vermiştir.
Hangi Ülkeler Daha Cömert?
Yapılan araştırmalara göre, uzun süreli ve çok girişli vize konusunda en cömert ülkeler şunlardır:
- Almanya – En erken ve en uzun süreli çok girişli vize veren ülke
- Fransa – İkinci sırada yer almaktadır
- İspanya – Üçüncü sırada
- İtalya – Dördüncü sırada
- Hollanda – Beşinci sırada
Bu ülkelerden vize başvurusu yapmak, cascade kuralından daha kolay yararlanmanızı sağlayabilir.
Dijital Sistem Geliyor
Yakın zamanda Schengen vize başvurularında dijital sisteme geçilecektir. Bu sistemin getireceği avantajlar:
Dijital Sistemin Faydaları:
- Evrak Yükünün Azalması: Kağıt belge ihtiyacı minimize edilecek
- Elektronik Başvuru: Tüm belgeler elektronik ortamda yüklenebilecek
- Zaman Tasarrufu: Noter onaylı, aslı-sureti gibi işlemlerle uğraşmayacaksınız
- Çevre Dostu: Kağıt israfı önlenecek
- Daha Hızlı Süreç: Başvuru süreçleri hızlanacak
Praktik Öneriler
Vize Başvurusu Öncesi Yapılacaklar:
- Geçmiş Vizelerinizi İnceleyin: Son 2-3 yıllık vize geçmişinizi detaylıca analiz edin
- Cascade Kuralını Kontrol Edin: Hangi aşamada olduğunuzu belirleyin
- Uygun Ülkeyi Seçin: Yukarıda belirtilen cömert ülkelerden birini tercih edin
- Belgelerinizi Hazırlayın: Geçmiş vize belgelerinizi organize edin
Başvuru Sonrası Yapılacaklar:
- Sonucu Kontrol Edin: Aldığınız vize süresini cascade kuralı ile karşılaştırın
- Gerekirse İtiraz Edin: Hakkınızdan az aldığınızı düşünüyorsanız derhal itiraz edin
- Yazılı İletişim Kurun: Telefon yerine e-posta veya yazılı dilekçe tercih edin
- Sabırlı Olun: İtiraz süreçleri zaman alabilir
DİKKAT!
Telefonla arama yapmayın! Sözlü yanıtların hukuki metinler içeren yazışmalarda bir anlamı yoktur. Mutlaka yazılı olarak ilerleyin.
Yasal Dayanak
Cascade kuralı, 2 Şubat 2020 tarihinde yürürlüğe giren güncellenmiş Schengen Vize Kodu’nda açıkça belirtilmiştir. İlgili madde şöyle der:
“Çok girişli vizeler, başvurusahibinin seyahat belgesinin geçerlilik süresini aşmamak kaydıyla, aşağıdaki geçerlilik süreleri için verilecektir:
(a) Başvuru sahibinin önceki iki yıl içinde üç vize aldığı ve bunları yasal olarak kullandığı sağlanmak şartıyla, bir yıllık geçerlilik süresi için;
(b) Başvuru sahibinin önceki iki yıl içinde bir yıl geçerli olan önceki bir çok girişli vize aldığı ve bunu yasal olarak kullandığı sağlanmak şartıyla, iki yıllık geçerlilik süresi için;
(c) Başvuru sahibinin önceki üç yıl içinde iki yıl geçerli olan önceki bir çok girişli vize aldığı ve bunu yasal olarak kullandığı sağlanmak şartıyla, beş yıllık geçerlilik süresi için.”
Sonuç
Cascade kuralı, düzenli olarak Avrupa’ya seyahat eden Türk vatandaşları için büyük bir kolaylık sağlamaktadır. Bu kuraldan haberdar olmamak, sürekli kısa süreli vizelerle uğraşmak anlamına gelirken, bu hakkınızı bilmek ve gerektiğinde kullanmak, vize süreçlerinizi büyük ölçüde kolaylaştıracaktır.
Unutmayın ki bu hakkınızdır ve konsolosluklar bu kurallara uymak zorundadır. Eğer hakkınızı almadığınızı düşünüyorsanız, çekinmeden itiraz edin. Birçok kişi bu hakkından habersiz olduğu için mağdur olmaktadır.
Bu bilgileri çevrenizle paylaşın, sosyal medya hesaplarınızda duyurun ki daha fazla kişi haklarından haberdar olsun. Vize süreçlerindeki bu tür bilinmeyen haklar, seyahat masraflarınızı ve zamanınızı önemli ölçüde azaltacaktır.
